MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………………………….. 2
LỜI CAM ĐOAN …………………………………………………………………………….. 3
MỤC LỤC ………………………………………………………………………………………. 4
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT …………………………………………………. 9
DANH MỤC CÁC BẢNG……………………………………………………………….. 10
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ…………………………………………………………… 12
MỞ ĐẦU …………………………………………………………………………………………. 1
1. Lý do chọn đề tài: ……………………………………………………………………………………….. 1
2. Mục đích nghiên cứu……………………………………………………………………………………. 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ………………………………………………………………… 2
4. Giả thuyết khoa học …………………………………………………………………………………….. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu …………………………………………………………………………………… 3
6. Giới hạn đề tài ……………………………………………………………………………………………. 3
7. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………………………………………. 4
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ TƯỞNG TƯỢNG SÁNG TẠO CỦA TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI TRONG HOẠT ĐỘNG VẼ …………………………….. 6
1.1. Lịch sử nghiên cứu tưởng tượng sáng tạo của trẻ mẫu giáo trong hoạt động vẽ …… 6
1.1.1. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu trên thế giới …………………………………………….. 6
1.1.1.1. Những công trình nghiên cứu tưởng tượng và tưởng tượng sáng tạo …….. 6
1.1.1.2. Những công trình nghiên cứu hoạt động vẽ và tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động vẽ của trẻ em …………………………………………………………………………… 8
1.1.2. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu ở Việt Nam ……………………………………………. 11
1.2. Lý luận về tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động vẽ của trẻ mẫu giáo ……………… 14
1.2.1. Tưởng tượng ……………………………………………………………………………………. 14
1.2.1.1. Khái niệm về tưởng tượng …………………………………………………………… 14
1.2.1.2. Các giai đoạn của quá trình tưởng tượng ……………………………………….. 16
1.2.1.3. Phân loại tưởng tượng ………………………………………………………………… 17
1.2.1.4. Các phương pháp sáng tạo hình ảnh mới trong tưởng tượng ……………… 19
1.2.2. Tưởng tượng sáng tạo ……………………………………………………………………….. 19
1.2.2.1. Sáng tạo …………………………………………………………………………………… 19
1.2.2.2. Khái niệm tưởng tượng sáng tạo …………………………………………………… 23
1.2.2.3. Đặc điểm tưởng tượng sáng tạo của trẻ 5-6 tuổi ………………………………. 24
1.2.3. Hoạt động vẽ …………………………………………………………………………………… 26
1.2.3.1. Khái niệm hoạt động vẽ……………………………………………………………….. 26
1.2.3.2. Một số đặc điểm trong tranh vẽ của trẻ mẫu giáo …………………………….. 27
1.2.3.3. Ý nghĩa của hoạt động tạo hình nói chung và hoạt động vẽ nói riêng đối với sự phát triển toàn diện trẻ mẫu giáo…………………………………………………….. 30
1.2.3.4. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển hoạt động vẽ của trẻ em ….. 35
1.2.3.5. Đặc điểm ngôn ngữ tạo hình trong tranh vẽ của trẻ em …………………….. 37
1.2.4. Tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động vẽ của trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi ………….. 39
1.2.4.1. Đặc điểm tưởng tượng trong hoạt động vẽ của trẻ mầm non ……………… 39
1.2.4.2. Tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động vẽ của trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi …… 42
1.2.4.3. Mối quan hệ giữa tưởng tượng sáng tạo và các yếu tố tâm lý khác trong hoạt động vẽ của trẻ 5-6 tuổi …………………………………………………………………… 44
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ TƯỞNG TƯỢNG SÁNG TẠO CỦA TRẺ 5-6 TUỔI TRONG HOẠT ĐỘNG VẼ Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON TẠI TP BIÊN HÒA, TỈNH ĐỒNG NAI ………………………… 50
2.1. Vài nét về các trường Mầm non tại thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai …………… 50
2.2. Thực trạng mức độ tưởng tượng sáng tạo của trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động vẽ ở các trường thuộc mẫu nghiên cứu………………………………………………………………………….. 51
2.2.1. Khái quát về tổ chức nghiên cứu thực trạng ………………………………………….. 51
2.2.1.1. Mục đích nghiên cứu ………………………………………………………………….. 51
2.2.1.2. Khách thể nghiên cứu …………………………………………………………………. 51
2.2.1.3. Nhiệm vụ và nội dung nghiên cứu …………………………………………………. 52
2.2.1.4. Phương pháp nghiên cứu …………………………………………………………….. 52
2.2.2. Kết quả nghiên cứu thực trạng mức độ tưởng tượng sáng tạo của trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động vẽ …………………………………………………………………………………….. 54
2.2.2.1. Thực trạng về mức độ tưởng tượng sáng tạo của trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động vẽ ……………………………………………………………………………………………….. 54
2.2.2.2. Thực trạng biểu hiện tưởng tượng sáng tạo qua tranh vẽ của trẻ 5-6 tuổi qua một số tiêu chí ………………………………………………………………………………… 56
2.2.2.3. Phân tích thực trạng mức độ tưởng tượng sáng tạo của trẻ trên các phương diện so sánh …………………………………………………………………………………………. 66
2.2.2.4. Một số yếu tố ảnh hưởng đến mức độ tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động vẽ của trẻ 5-6 tuổi …………………………………………………………………………. 72
2.2.2.5. Đánh giá của giáo viên về các biện pháp có thể nâng cao tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động vẽ của trẻ 5-6 tuổi ………………………………………………. 82
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO MỨC ĐỘ TƯỞNG TƯỢNG SÁNG TẠO CỦA TRẺ TRONG HOẠT ĐỘNG VẼ ……………. 85
3.1. Một số biện pháp nâng cao mức độ tưởng tượng sáng tạo cho trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động vẽ ……………………………………………………………………………………………………….. 85
3.1.1. Một vài cơ sở lý luận nâng cao mức độ tưởng tượng sáng tạo của trẻ trong hoạt động vẽ …………………………………………………………………………………………………… 85
3.1.1.1. Khái niệm biện pháp ………………………………………………………………….. 85
3.1.1.2. Cơ sở để xây dựng một số biện pháp nâng cao tưởng tượng sáng tạo của trẻ trong hoạt động vẽ ……………………………………………………………………………. 85
3.1.2. Đề xuất các biện pháp nâng cao khả năng tưởng tượng sáng tạo cho trẻ 5 -6 tuổi trong hoạt động vẽ …………………………………………………………………………………….. 86
3.1.2.1. Biện pháp 1: Giáo viên tổ chức cho trẻ các bài tập, trò chơi “tưởng tượng có định hướng” nhằm giúp trẻ hình thành thói quen độc lập trong việc tìm kiếm ý tưởng, tạo ra những biểu tượng, những cách biểu đạt linh hoạt, độc đáo. ………… 86
3.1.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức quá trình tri giác cho trẻ với học cụ trực quan đa dạng về chủng loại và hình thức nhằm làm phong phú vốn biểu tượng về đối tượng sắp vẽ. ……………………………………………………………………………………….. 89
3.1.2.3. Biện pháp 3: Tạo hứng thú, phát triển ở trẻ những xúc cảm, tình cảm thẩm mỹ ……………………………………………………………………………………………………… 92
3.2. Thực nghiệm một số biện pháp nâng cao mức độ tưởng tượng sáng tạo của trẻ trong hoạt động vẽ ………………………………………………………………………………………………… 97
3.2.1. Khái quát về tổ chức thực nghiệm ……………………………………………………….. 97
3.2.1.1. Mục đích thực nghiệm ………………………………………………………………… 97
3.2.1.2. Khách thể thực nghiệm ……………………………………………………………….. 97
3.2.1.3. Nội dung thực nghiệm ………………………………………………………………… 98
3.2.1.4. Tổ chức thực nghiệm …………………………………………………………………. 101
3.2.2. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm ……………………………………………………….. 102
3.2.2.1. So sánh mức độ tưởng tượng sáng tạo của nhóm đối chứng và nhóm thực nghiệm trước thực nghiệm ……………………………………………………………………. 102
3.2.2.2. Kết quả nghiên cứu sau thực nghiệm …………………………………………… 104
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ………………………………………………………… 119
1. Kết luận …………………………………………………………………………………………………. 119
2. Kiến nghị ……………………………………………………………………………………………….. 122
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………. 123
DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC ……………………………………………………….. 128
PHỤ LỤC ………………………………………………………………………………………… 1
