MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ………………………………………………………………………………………… i
LỜI CẢM ƠN …………………………………………………………………………………………….. ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT…………………………………………………………… vi
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN …………………………… vii
LỜI MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………………………………… 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ………………………………………………………………………… 1
2. Tình hình nghiên cứu ……………………………………………………………………………. 4
2.1. Tại Việt Nam ………………………………………………………………………………………………………………. 4
2.2. Trên thế giới ……………………………………………………………………………………………………………….. 6
3. Câu hỏi nghiên cứu ……………………………………………………………………………….. 7
4. Mục đích nghiên cứu …………………………………………………………………………….. 8
5. Nhiệm vụ nghiên cứu …………………………………………………………………………….. 8
6. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………………………………………………. 9
7. Phạm vi nghiên cứu ………………………………………………………………………………. 9
8. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………………………………. 9
9. Kết cấu của Luận văn ………………………………………………………………………….. 10
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NHỮNG CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP ĐẦU TƯ QUỐC TẾ ………………………………………………………………………… 11
1.1. Khái quát về đầu tư quốc tế ………………………………………………………………. 12
1.1.1. Khái niệm đầu tư quốc tế ……………………………………………………………… 12
1.1.2. Khái niệm nhà đầu tư và khoản đầu tư được bảo hộ ………………………. 15
1.1.3. Nguồn luật điều chỉnh hoạt động giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế
……………………………………………………………………………………………………………. 18
1.2. Khái quát về tranh chấp đầu tư quốc tế giữa nhà đầu tư nước ngoài và
Nhà nước tiếp nhận đầu tư ……………………………………………………………………… 19
1.2.1. Khái niệm tranh chấp đầu tư quốc tế …………………………………………….. 19
1.2.2. Đặc điểm của tranh chấp đầu tư quốc tế ……………………………………….. 20
1.2.3. Cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế ………………………………….. 22
1.2.4. Tình hình tranh chấp đầu tư quốc tế giữa nhà đầu tư nước ngoài và
Nhà nước Việt Nam ………………………………………………………………………………. 22
1.3. Khái quát về phương thức ISDS ……………………………………………………….. 23
1.3.1. Đặc điểm của ISDS ……………………………………………………………………… 23
1.3.2. Vai trò của ISDS ………………………………………………………………………….. 25
1.3.3. Các hạn chế của ISDS …………………………………………………………………. 27
1.3.3.1. Sự độc lập và khách quan của trọng tài viên ………………………………. 27
1.3.3.2. Thiếu minh bạch …………………………………………………………………….. 29
1.3.3.3. Giảm khả năng điều tiết vĩ mô của nhà nước tiếp nhận đầu tư ……… 29
1.3.3.4. Nguy cơ mâu thuẫn giữa các phán quyết ……………………………………. 31
1.3.3.5. Treaty shopping ……………………………………………………………………… 32
1.4. Khái quát về ISDS trong EVFTA………………………………………………………. 33
1.4.1. Hoàn cảnh ra đời EVFTA ……………………………………………………………. 33
1.4.2. Hoàn cảnh ra đời cơ chế ISDS trong EVFTA ………………………………… 34
CHƯƠNG 2: NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP ĐẦU TƯ TRONG EVFTA ………………………………………………………………. 36
2.1. Phạm vi áp dụng của các quy định về giải quyết tranh chấp đầu tư giữa
nhà đầu tư và Nhà nước tiếp nhận đầu tư ………………………………………………… 37
2.1.1. Phạm vi áp dụng theo thời gian …………………………………………………….. 37
2.1.2. Phạm vi áp dụng theo đối tượng ……………………………………………………. 37
2.1.2.1. Nhà đầu tư được bảo vệ …………………………………………………………… 37
2.1.2.2. Khoản đầu tư được bảo vệ ……………………………………………………….. 39
2.2. Cơ quan tài phán ……………………………………………………………………………… 41
2.2.1. Hội đồng tài phán hai cấp …………………………………………………………….. 41
2.2.1.1. Hội đồng tài phán …………………………………………………………………… 41
2.2.1.2. Hội đồng tài phán phúc thẩm……………………………………………………. 42
2.2.2. Tiêu chuẩn trở thành thành viên hội đồng tài phán ……………………….. 44
2.3. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp ……………………………………………… 45
2.3.1. Trình tự, thủ tục giải quyết tại Hội đồng tài phán …………………………… 47
2.3.2. Trình tự, thủ tục giải quyết phúc thẩm ………………………………………….. 48
2.3.3. Lựa chọn quy tắc tố tụng ……………………………………………………………… 49
2.3.4. Minh bạch tố tụng ……………………………………………………………………….. 49
2.4. Phán quyết ……………………………………………………………………………………….. 51
2.5. Thi hành phán quyết ………………………………………………………………………… 52
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẦU TƯ
TRONG EVFTA VÀ KHUYẾN NGHỊ ĐỐI VỚI VIỆT NAM …………………….. 55
3.1. Ưu điểm của ISDS trong EVFTA ………………………………………………………. 55
3.1.1. Giảm khả năng nhà đầu tư trục lợi ……………………………………………….. 55
3.1.2. Tính độc lập và công bằng của thành viên Hội đồng tài phán …………. 56
3.1.3. Tính minh bạch trong tố tụng ……………………………………………………….. 58
3.1.4. Cải thiện chất lượng của phán quyết …………………………………………….. 58
3.1.5. Đảm bảo quyền điều chỉnh chính sách của Nhà nước ……………………. 59
3.2. Nhược điểm của ISDS trong EVFTA…………………………………………………. 59
3.2.1. Đạo đức của thành viên hội đồng xét xử ……………………………………….. 60
3.2.2. Tiêu chuẩn của thành viên Hội đồng tài phán ……………………………….. 61
3.2.3. Chính trị hóa tranh chấp đầu tư ……………………………………………………. 64
3.2.4. Thiếu quy tắc tố tụng riêng …………………………………………………………… 65
3.2.5. Chi phí ………………………………………………………………………………………… 66
3.3. Một số khuyến nghị ………………………………………………………………………….. 67
3.3.1. Làm rõ những nội dung chưa cụ thể trong EVFTA ……………………….. 67
3.3.2. Rà soát và đào tạo nguồn nhân lực ……………………………………………….. 68
KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………………………….. 70
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO