MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài.
Đảng và Nhà nước ta luôn coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, vì thế Chỉ thị 40-CT/TW ra đời thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và xem đây là khâu then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trong hệ thống Giáo dục quốc dân, Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên có vị trí cực kỳ quan trọng trong chiến lược phát triển nguồn lực con người. Trong quá trình giáo dục con người thì người giáo viên giữ vị trí quan trọng nhất. Đội ngũ giáo viên là lực lượng cốt cán biến các mục tiêu giáo dục thành hiện thực, giữ vai trò quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục. Đội ngũ giáo viên phải được đào tạo một cách hệ thống trong trường sư phạm, nhằm cung cấp cho họ những hiểu biết rộng, linh hoạt, nhạy bén, có chuyên môn sâu, có kỹ năng đáp ứng một công tác giảng dạy theo yêu cầu đổi mới hiện nay của xã hội. Việc đào tạo và bồi dưỡng giáo viên mầm non là nhiệm vụ quan trọng của các trường, khoa sư phạm mầm non. Trong quá trình đào tạo, sinh viên không những được trang bị kiến thức lý luận về khoa học giáo dục mầm non nói chung, mà còn được thực hành rèn luyện kỹ năng nghề sư phạm mầm non nói riêng.
Việc nâng cao hiệu quả đào tạo, đặc biệt là rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp cho giáo viên mầm non đòi hỏi phải giải quyết đồng bộ nhiều vấn đề, từ đánh giá thực trạng kỹ năng nghề nghiệp cho đến đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo trong trường sư phạm mầm non. Về phương diện lý luận cần nhận thức rõ khái niệm kỹ năng, về phương diện thực tiễn cần xác định những kỹ năng nghề sư phạm mầm non đặc biệt thiết yếu nhất cần bồi dưỡng cho giáo viên mầm non. Có như vậy việc đào tạo tay nghề cho giáo viên mầm non mới có căn cứ khoa học mang tính thiết thực và hiệu quả.
Nghề giáo viên mầm non là một nghề đòi hỏi có sự kết hợp của ba loại nghề: Giáo viên, thầy thuốc, nghệ sĩ. Người giáo viên mầm non cũng một lúc phải làm tốt chức năng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em và trong từng công việc phải có sự vận dụng linh hoạt các kỹ năng nghề.
Những nghiên cứu chuyên biệt đã chỉ ra rằng, trong hệ thống những kỹ năng sư phạm của giáo viên mầm non, ngoài những điểm chung với những kỹ năng của giáo viên các bậc học khác còn có những đặc điểm riêng của bậc học mầm non. Chính vì vậy, những kỹ năng sư phạm mầm non rất đa dạng. Người giáo viên mầm non được gọi là lành nghề chỉ khi ở họ có các kỹ năng sư phạm mầm non đầy đủ và ở mức độ cao, đặc biệt là những kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học ở trường mầm non. Các kỹ năng sư phạm cần được hình thành ngay từ trên ghế trường sư phạm mầm non và tiếp tục hoàn thiện trong quá trình lao động nghề nghiệp.
Việc xác lập hệ thống những kỹ năng sư phạm mầm non đặc biệt là những kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học của giáo viên mầm non còn chưa được nghiên cứu đầy đủ, tạo ra khoảng trống trong công tác đào tạo. Do vậy, chúng tôi nhận thấy việc việc nghiên cứu về hệ thống những kỹ năng nghề sư phạm mầm non đặc biệt là những kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học ở trường mầm non, mức độ hình thành các kỹ năng đó ở giáo viên mầm non có ý nghĩa nhất định về mặt thực tiễn cũng như về mặt lý luận nên nhóm tác giả chọn đề tài nghiên cứu là: “Nghiên cứu một số kỹ năng sư phạm của giáo viên mầm non”.
2. Mục đích nghiên cứu.
Trên cơ sở lý luận và khảo sát thực tiễn về kỹ năng sư phạm, phát hiện thực trạng kỹ năng sư phạm mầm non, để xuất biện pháp tác động nhằm hình thành và phát triển kỹ năng sư phạm mầm non cho sinh viên, giáo viên mầm non.
3. Khách thể nghiên cứu.
Hoạt động sư phạm của giáo viên mầm non, đặc biệt là hoạt động dạy học của giáo viên mầm non.
4. Đối tượng nghiên cứu.
Một số kỹ năng sư phạm trong hoạt động dạy học của giáo viên mầm non.
5. Giả thuyết khoa học.
Nếu xác định được hệ thống các kỹ năng sư phạm mầm non và mức độ hình thành các kỹ năng sư phạm đó, đặc biệt là một số kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học để đề ra các biện pháp tác động sư phạm phù hợp thì việc rèn kỹ năng nghề sư phạm mầm non sẽ đạt kết quả hơn.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu.
6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến đề tài: Hệ thống hóa một số khái niệm về nghề sư phạm, nghề sư phạm mầm non, kỹ năng, kỹ năng sư phạm, kỹ năng nghề của giáo viên mầm non, đặc điểm lao động của nghề sư phạm, đặc điểm hoạt động dạy học ở trường mầm non.
6.2. Tìm hiểu thực trạng kỹ năng sư phạm của giáo viên mầm non trong hoạt động dạy học.
6.3. Đề xuất một số biện pháp hình thành kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học cho giáo viên mầm non.
7. Phương pháp nghiên cứu.
Đề tài được thực hiện với sự phối hợp các phương pháp sau đây:
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.
Nghiên cứu các nguồn tài liệu, sách tham khảo và các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
7.2.1. Phương pháp điều tra:
Sử dụng phiếu điều tra để tìm hiểu ý kiến của giảng viên sư phạm, sinh viên, giáo viên mầm non và cán bộ quản lý Giáo dục mầm non về hệ thống kỹ năng sư phạm và thực trạng mức độ hình thành kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học của giáo viên mầm non.
7.2.2. Phương pháp quan sát:
Quan sát và ghi chép một số hoạt động dạy học để góp phần ghi nhận thêm về thực trạng mức độ hình thành kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học của giáo viên mầm non.
7.2.3. Phương pháp đàm thoại:
Trao đổi với một số giáo viên sư phạm, cán bộ quản lý, giáo viên mầm non ở một số trường sư phạm mầm non và trường mầm non về thực trạng mức độ hình thành kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học của sinh viên và giáo viên mầm non.
7.2.4. Phương pháp thực nghiệm tác động sư phạm.
Trên đây chúng tôi sử dụng phương pháp điều tra là phương pháp chính, các phương pháp khác chỉ là hỗ trợ.
7.3. Phương pháp xử lý thông tin:
Các số liệu thu được trong quá trình nghiên cứu được xử lý bằng toán thống kê theo chương trình phần mềm vi tính: SPSS for Windows version 13.0 (thống kê theo tỷ lệ %, tính độ tin cậy, tìm sự khác biệt có ý nghĩa …)
8. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu.
Do điều kiện và thời gian có hạn nên đề tài này được giới hạn trong phạm vi cụ thể như sau:
Chỉ nghiên cứu một số kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học của giáo viên mầm non và cụ thể là kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học phát triển ngôn ngữ cho trẻ tuổi mẫu giáo.
Địa bàn nghiên cứu: Trường CĐSP Mẫu giáo TW3; Trường THSP Mầm non TP. Hồ Chí Minh; Trường mầm non Thực hành 19/5 TP. Hồ Chí Minh; Trường mầm non BC Bến Thành, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh; Trường mẫu giáo thực hành TW3; Trường Mẫu giáo Sài Gòn; Trường mầm non 8, 9 Quận 5, TP. Hồ Chí Minh.
9. Đóng góp của đề tài.
Bước đầu nghiên cứu một cách có hệ thống các kỹ năng sư phạm mầm non trong hoạt động dạy học của giáo viên mầm non.
Chỉ ra được thực trạng mức độ hình thành những kỹ năng sư phạm của giáo viên mầm non để góp phần định hướng cho công tác đào tạo giáo viên mầm non trong tương lai, bồi dưỡng, rèn luyện tay nghề cho sinh viên Sư phạm mầm non và giáo viên mầm non đang công tác tại các trường mầm non.