MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Phần mở đầu ……………………………………………………………………………………………….. 1
CHƯƠNG 1 BẢO VỆ NGƯỜI GỬI TIỀN TRONG HOẠT ĐỘNG NHẬN
TIỀN GỬI CỦA TỔ CHỨC TÍN DỤNG ………………………………………………………. 5
1.1. Hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng ………………………………………… 5
1.1.1. Nhận tiền gửi là phương thức huy động tiền tiết kiệm trong dân cư
đáp ứng yêu cầu về vốn của nền kinh tế …………………………………………………………. 5
1.1.2. Tình trạng thông tin bất cân xứng và hiểu biết hạn chế về hoạt động
ngân hàng của người gửi tiền ………………………………………………………………………. 9
1.1.3. Tầm quan trọng của việc bảo vệ người gửi tiền trong hoạt động nhận
tiền gửi của các tổ chức tín dụng …………………………………………………………………. 11
1.1.4. Các biện pháp bảo vệ quyền lợi người gửi tiền trong hoạt động nhận
tiền gửi của tổ chức tín dụng ……………………………………………………………………….. 13
1.1.4.1. Bảo vệ quyền lợi người gửi tiền bằng công cụ lãi suất nhận tiền
gửi ……………………………………………………………………………………………………………… 13
1.1.4.2. Bảo vệ quyền lợi người gửi tiền thông qua quy định về dự trữ bắt
buộc …………………………………………………………………………………………………………… 13
1.1.4.3. Bảo vệ quyền lợi người gửi tiền thông qua các chế tài xử lý vi
phạm trong hoạt động nhận tiền gửi ………………………………………………………………. 14
1.1.4.4. Bảo vệ quyền lợi người gửi tiền thông qua quy định về bảo đảm
an toàn hoạt động ngân hàng………………………………………………………………………… 15
1.2. Bảo vệ quyền lợi người gửi tiền trong hoạt động nhận tiền gửi của các tổ
chức tín dụng bằng pháp luật …………………………………………………………………….. 16
1.2.1. Bản chất của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người gửi tiền trong hoạt
động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng ……………………………………………………… 16
1.2.2. Nội dung điều chỉnh bằng pháp luật về bảo vệ quyền lợi người gửi
tiền trong hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng ……………………………….. 19
1.3. Các nhân tố tác động đến việc xây dựng và thực hiện pháp luật về bảo vệ
quyền lợi người gửi tiền trong hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng .. 25
1.3.1. Mức độ phát triển của thị trường ngân hàng ……………………………….. 25
1.3.2. Mức độ hoàn thiện pháp luật về bảo vệ quyền lợi người gửi tiền trong
hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng……………………………………………….. 26
1.3.3. Mục tiêu của chính sách tiền tệ quốc gia ……………………………………… 27
1.3.4. Mức độ linh hoạt trong điều hành chính sách lãi suất huy động ……. 29
1.3.5. Tâm lí thói quen tiêu dùng, lợi ích của người gửi tiền …………………. 29
Kết luận chương 1 ……………………………………………………………………………………… 31
CHƯƠNG 2 ĐÁNH GIÁ CÁC QUY ĐỊNH BẢO VỆ QUYỀN LỢI NGƯỜI
GỬI TIỀN TRONG HOẠT ĐỘNG NHẬN TIỀN GỬI CỦA TỔ CHỨC TÍN
DỤNG THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM ……………………………………………………. 32
2.1. Thực trạng quy định về điều kiện thành lập, điều kiện khai trương hoạt
động, mở chi nhánh, văn phòng đại diện của tổ chức tín dụng có liên quan đến
bảo vệ quyền lợi người gửi tiền trong hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín
dụng ………………………………………………………………………………………………………….. 32
2.2. Thực trạng quy định trách nhiệm tham gia bảo hiểm tiền gửi của tổ chức
tín dụng như một trong các biện pháp bảo vệ quyền lợi người gửi tiền ………… 36
2.3. Thực trạng quy định yêu cầu bảo đảm bí mật thông tin khách hàng – một
biện pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi người gửi tiền ………………………………… 39
2.4. Thực trạng các quy định về sự tham gia của người gửi tiền trong thủ tục
kiểm soát đặc biệt, thủ tục phá sản tổ chức tín dụng – cơ sở bảo vệ quyền lợi
của người gửi tiền khi tổ chức tín dụng bị mất khả năng thanh toán, mất khả
năng chi trả ……………………………………………………………………………………………….. 41
2.5. Thực trạng quy định về trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong thanh
tra, giám sát hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng ………………………….. 43
2.6. Bất cập trong thực tiễn thực thi pháp luật bảo vệ quyền lợi người gửi tiền
trong hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng …………………………………….. 46
2.6.1. Việc mở rộng mạng lưới tổ chức tín dụng mới chỉ tập trung và phát
triển về quy mô, chưa chú trọng đến chất lượng và hiệu quả hoạt động ngân
hàng cũng như bảo vệ người gửi tiền …………………………………………………………… 46
2.6.2. Pháp luật bảo hiểm tiền gửi còn nhiều bất cập trong bảo vệ quyền lợi
người gửi tiền ……………………………………………………………………………………………. 48
2.6.3. Quy định yêu cầu bảo đảm bí mật thông tin khách hàng chưa phát
huy được vai trò bảo vệ quyền lợi người gửi tiền …………………………………………… 51
2.6.4. Bất cập trong thực tiễn thi hành pháp luật về kiểm soát đặc biệt và
phá sản tổ chức tín dụng có ảnh hưởng đến việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền.54
2.6.5. Hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng chưa phát huy được vai trò
trong bảo vệ quyền lợi người gửi tiền …………………………………………………………… 54
Kết luận chương 2 ……………………………………………………………………………………… 57
Chương 3. MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT BẢO VỆ
QUYỀN LỢI NGƯỜI GỬI TIỀN TRONG HOẠT ĐỘNG NHẬN TIỀN GỬI
CỦA TỔ CHỨC TÍN DỤNG ……………………………………………………………………… 58
3.1. Định hướng chính sách pháp luật nhằm bảo vệ hiệu quả hơn quyền lợi
người gửi tiền trong hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng ………………. 58
3.1.1. Phát huy vị trí, vai trò của tổ chức tín dụng trong việc cung ứng
nguồn vốn phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước …………………………….. 58
3.1.2. Đáp ứng yêu cầu xây dựng thị trường ngân hàng minh bạch, hiệu
quả …………………………………………………………………………………………………………….. 59
3.1.3. Nâng cao năng lực cạnh tranh của các tổ chức tín dụng trong nước
trong hoạt động nhận tiền gửi ……………………………………………………………………… 61
3.1.4. Bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của các thiết chế bảo vệ quyền lợi người
gửi tiền ………………………………………………………………………………………………………. 62
3.1.5. Đáp ứng yêu cầu đổi mới hoạt động ngân hàng trong điều kiện hội
nhập quốc tế ………………………………………………………………………………………………. 63
3.1.6. Xây dựng và bảo vệ niềm tin của công chúng, người gửi tiền vào hệ
thống tài chính …………………………………………………………………………………………… 64
3.2. Một số giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực
thi pháp luật về bảo vệ quyền lợi người gửi tiền trong hoạt động nhận tiền gửi
ở Việt Nam hiện nay …………………………………………………………………………………… 65
3.2.1. Các giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo vệ quyền lợi người gửi tiền
trong hoạt động nhận tiền gửi ……………………………………………………………………… 65
3.2.1.1. Sửa đổi, bổ sung các quy định về điều kiện thành lập, điều kiện
khai trương hoạt động, mở chi nhánh, văn phòng đại diện của tổ chức tín dụng
nhằm kiểm soát sự gia tăng về số lượng tổ chức tín dụng …………………………………. 65
3.2.1.2. Nâng hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi phù hợp với điều kiện
kinh tế xã hội hiện nay …………………………………………………………………………………. 67
3.2.1.3. Sửa đổi, bổ sung quy định theo hướng cụ thể hóa trách nhiệm bảo
mật thông tin tiền gửi của khách hàng ……………………………………………………………. 68
3.2.1.4. Sửa đổi, bổ sung quy định về kiểm soát đặc biệt, phá sản tổ chức
tín dụng của người gửi tiền …………………………………………………………………………… 68
3.2.2. Các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về
bảo vệ quyền lợi người gửi tiền ở Việt Nam hiện nay …………………………………….. 69
3.2.2.1. Bảo đảm khả năng thanh khoản của tổ chức tín dụng …………….. 69
3.2.2.2. Nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về kiểm soát rủi ro hoạt động
của tổ chức tín dụng để bảo đảm khả năng thanh toán cho tổ chức tín dụng ………. 70
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO